Czy brzmiące z niemiecka imię i nazwisko Samuel Thomas von Sömmerring powoduje u mieszkańców Torunia oraz turystów jakieś ciekawe skojarzenia? Jeżeli nie to szkoda, bo powinno ;-)))
Źródło – wikipedia By Karl Thelott (1793–1830) – Dr. Senckenbergische Stiftung, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=55809381
Jak można przeczytać w niektórych źródłach, był drugim po Mikołaju Koperniku wybitnym uczonym pochodzącym z Torunia. Mamy ich zresztą jeszcze kilku, ale po kolei…
Samuel Thomas von Sömmerring urodził się 28 stycznia 1755 roku w Toruniu w kamienicy przy Rynku Staromiejskim 33 (wschodnia pierzeja rynku), w rodzinie lekarza miejskiego.
Tu zdobył wykształcenie m.in. w protestanckim Gimnazjum Akademickim,
a następnie podjął studia na uczelniach zagranicznych w tym na Uniwersytecie w Getyndze.
Jako fizyk zajmował się również zjawiskami z dziedziny elektrochemii, neurochemii, neurologii.
Pokaz telegrafu galwanicznego nad którym pracował Samuel Thomas von Sömmerring na początku XIX wieku został przeprowadzony na uniwersytecie w Monachium w roku 1809. Bazował on na elektrolizie wody – zjawisku galwanicznym, stąd m.in. nazwa telegrafu.
Telegraf Samuela Thomasa von Sömmerringa (rys. domena publiczna)
Więcej rysunków pod adresem:
Obrazowo mówiąc istniała stacja nadawcza i stacja odbiorcza (szklany pojemnik- akwarium) w których zanurzony był zestaw elektrod z przypisanymi literami alfabetu. Pod wpływem wytworzonej energii z ogniwa galwanicznego na stacji nadawczej, płynął prąd poprzez jeden z 26 przewodów pomiędzy stacjami i w efekcie na stacji odbiorczej przy konkretnej elektrodzie wydzielały się bąbelki wodoru. Był to jednak system skomplikowany, ze względu m.in. na konieczność prowadzenia osobnego przewodu dla każdej litery. Podobne badania były wówczas prowadzone w wielu krajach Europy. Patrząc na to urządzenie ze współczesnego punktu widzenia było ono bardzo proste, niektórzy twierdzą, że prymitywne, ale od czegoś trzeba było zacząć. Był to pewien krok na drodze ku nowoczesności.
Samuel Thomas von Sömmerring nie zajmował się dalej rozwojowo tym tematem, skupił się na zagadnieniach medycyny. Świadczy ono jednak o szerokich horyzontach i możliwościach tego urodzonego w Toruniu uczonego.
Urządzenie to można podziwiać w jednym z monachijskich muzeów – Deutsches Museum von Meisterwerken der Naturwissenschaft und Technik przy ulicy Museumsinsel 1.
Mamy więc swój polski i toruński ślad w historii rozwoju telegrafu ;-)))
Samuel Thomas von Sömmerring był wybitnym uczonym: fizykiem, chemikiem, antropologiem, paleontologiem, medykiem a przede wszystkim anatomem. To on odkrył plamkę żółtą na siatkówce oka, prowadził badania
Wojewódzka biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu w swoich zbiorach posiada dwa egzemplarze jego doktoratu z medycyny, uzyskanego na Uniwersytecie w Getyndze oraz wiele innych cennych materiałów i informacji na jego temat.
W 2003 roku z okazji 25 lecia współpracy Torunia i Getyngi (miasta siostrzanego – bliźniaczego Torunia) na domu w którym urodził się i mieszkał Samuel Thomas von Sömmerring umieszczono tablicę pamiątkową z napisami w języku polskim i niemieckim.
Jako krótkofalowcy z Torunia myśleliśmy o takim upamiętnieniu ponad 20 lat temu – niestety krucho było wówczas ze środkami finansowymi na ten cel, ponadto kamienica była w prywatnych rękach i nie było wówczas takiej tradycji na fundowanie tablic pamiątkowych.
Na szczęście to już historia z dobrym zakończeniem!!!
Samuel Thomas von Sömmerring zmarł 2 marca 1830 roku we Frankfurcie nad Menem i tam został pochowany na cmentarzu głównym miasta.
W testamencie zapisał toruńskiemu Gimnazjum akademickiemu swoje przyrządy i pomoce naukowe. Świadczy to o jego pamięci i związkach z Toruniem.
Zanim
na dobre wprowadzono do powszechnego użytku telegraf elektryczny –
początek zrobili Brytyjczycy William Fothergill Cooke i Charles
Wheatstone oraz niezależnie od nich Amerykanin Samuel Morse – ten
ostatni opracował przy okazji kod, w którym poszczególnym literom
alfabetu odpowiadała kombinacja kropek i kresek, co pozwoliło
ograniczyć liczbę kabli
do jednego i to Morse’owi
przypisywanych jest większość zasług w związku
z
wynalazkiem i jego upowszechnieniem. 24 maja 1844 r. wysyła on
pierwszą wiadomość – słowo „telegram” ukuto dopiero kilka
lat później – nowo otwartą linią telegraficzną z Waszyngtonu
do Baltimore, której treścią jest wers z biblijnej Księgi Liczb:
WHAT HATH GOD WROUGHT („Czego dokonał Bóg”, telegramy
w
całości pisane były dużymi literami), a następnie tzw. telegraf
bez drutów (czyli telegrafia z wykorzystaniem fal radiowych) bardzo
popularnym sposobem przesyłania informacji oprócz posłańców i
gołębi był tzw. telegraf
optyczny.
Proponuję w wolnej chwili zapoznać się z bardzo ciekawym artykułem na temat telegrafu optycznego stosowanego w cesarstwie rosyjskim – w tym na terenach ziem polskich pod zaborem rosyjskim – bardzo dużo ciekawych informacji pod linkiem:
Wkrótce na naszej stronie kolejna zagadka toruńska związana z ogólnie pojętym radiem.
